r.pr. Krzysztof Mikoda

Sąd Najwyższy, w uchwale składu siedmiu sędziów z 20.11.2019 r., III CZP 3/19, odpowiadając na pytanie prawne: „Czy dopuszczalne jest zastrzeżenie kary umownej na wypadek odstąpienia od umowy z powodu niewykonania (zwłoki w spełnieniu) przez jedną z jej stron zobowiązania o charakterze pieniężnym?”, przedstawił następujące stanowisko: „Nie jest dopuszczalne zastrzeżenie kary umownej na wypadek odstąpienia od umowy z powodu niewykonania zobowiązania o charakterze pieniężnym”.

Sytuacja, w związku z którą powstała potrzeba podjęcia powyższej uchwały, nie była skomplikowana i uznać ją można za wręcz typową dla umów o roboty budowlane.  Strony w umowie o wykonanie robót budowlano-montażowych przewidziały terminy płatności wynagrodzenia a także karę umowną na wypadek odstąpienia przez wykonawcę od umowy z przyczyn, za które odpowiedzialność ponosi zamawiający. Strony przewidziały również, że wykonawca może odstąpić od umowy, jeżeli zamawiający opóźnia się z płatnościami za faktury co najmniej 14 dni i mimo wezwania nie płaci. Ponieważ zamawiający nie regulował kolejnych części należnego za wykonane prace wynagrodzenia, wykonawca złożył skuteczne oświadczenie o odstąpieniu od umowy a następnie wytoczył powództwo przeciwko zamawiającemu m.in. o zasądzenie kary umownej.