Opracowania

Kara umowna zastrzeżona w umowie w sprawie zamówienia publicznego bez wpływu na konkurencję w postępowaniu o jego udzielenie orzekł Naczelny Sąd Administracyjny

10/11/2021

r.pr. Karolina Jamrozik

W dniu 28 maja 2021 r. Naczelny Sąd Administracyjny wydał wyrok w sprawie I GSK 1785/18, na mocy którego uchylił zaskarżony wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w sprawie V SA/Wa 2230/16, uchylił również zaskarżoną decyzję oraz rozpoznał skargę co do istoty.

 

Problemy z rozliczeniem robót dodatkowych

08/11/2021

r.pr. Dariusz Ziembiński

Żaden z aktów prawnych nie zawiera legalnej definicji pojęcia prac lub robót dodatkowych. Jest to pojęcie języka prawniczego, na gruncie którego roboty dodatkowe rozumie się jako świadczenia wykonywane poza istniejącym zobowiązaniem dotyczącym robót budowlanych, którego zakres określa projekt – art. 649 k.c. (vide: wyrok SA w Białymstoku z 19.02.2016 r., I ACa 894/15).

Klauzule abuzywne w umowie w sprawie zamówienia publicznego

02/11/2021

r.pr. Dariusz Ziembiński

Aby daną klauzulę zakwalifikować jako abuzywną, muszą być spełnione łącznie następujące przesłanki:

  • kształtowania praw i obowiązków w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami;
  • rażące naruszenie interesów konsumenta.

Oczywiście największy dorobek orzeczniczy znajdziemy w obrocie z konsumentami, jako grupy szczególnie chronionej przez prawo.

Dlatego należy dostrzec, iż konstruując nowy przepis w ustawie Prawo zamówień publicznych, ustawodawca nie przewidział szczególnych konsekwencji zastosowania klauzul abuzywnych w umowie o roboty budowlane. Jednak w orzecznictwie zgodnie zauważa się, badając kwestię „naruszenia dobrych obyczajów”, iż należy przeprowadzić ocenę konkretnych postanowień umownych.

Umowy Pzp nie są odarte z zasad cywilizacji zachodniej

26/10/2021

r.pr. Dariusz Ziembiński

Zgodnie z zasadą swobody umów wyrażoną w art. 3531 kc strony zawierające umowę, co do zasady, mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiał się właściwości (naturze) stosunku, ustawie lub zasadom współżycia społecznego. Na gruncie zamówień publicznych trudno o konsensus, a zmiany jej treści w praktyce wymusza wyrok Krajowej Izby Odwoławczej. Najczęściej zamawiający epatują swoim prawem do ukształtowania postanowień zgodnie z własnym interesem, ze swoimi potrzebami i celem zamówienia, którego zamierza udzielić, a w szczególności dbałością o wydatkowanie środków publicznych, co w ich przekonaniu daje im prawo do całkowicie jednostronnego ustalenia warunków umowy. Tymczasem uprawnienie zamawiającego do ustalenia warunków umowy nie ma charakteru absolutnego, gdyż zamawiający nie może swego prawa podmiotowego nadużywać, dlatego też kluczowej roli nabierają zasady prawa cywilnego, w tym art. 5 kc, zgodnie z którym nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego, a takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane
za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.

Wzmocnienie pozycji kontraktowej wykonawców

21/10/2021

r.pr. Dariusz Ziembiński

Zamówienie publiczne to odpłatna umowa, której przedmiotem jest nabycie przez zamawiającego od wybranego wykonawcy robót budowlanych, dostaw lub usług (art. 7 pkt 32 Nowego PZP). Jednak obecnie ustawodawca wymaga aby procedura prowadząca do jej zawarcia oraz samo wykonanie odbywało się z poszanowaniem interesu obu stron oraz szeroko pojętego dobra publicznego.

Mało tego, ustawodawca obliguje zamawiającego aby cały proces udzielania zamówień po jego rozliczenie traktować jako funkcjonalną całość, nie zaś aby każdy urzędnik traktował swoje zadanie jako niezawisłą wyspę.

Dowód równoważności

19/10/2021

r.pr. Dariusz Ziembiński

Wykonawca oferujący rozwiązania równoważne ma obowiązek wykazać, że przedstawione w treści oferty rozwiązania spełniają wszystkie wymagania jednoznacznie i kategorycznie określone przez zamawiającego. Równoważność musi być oceniana tylko na podstawie dokumentów przedłożonych wraz z ofertą. Innymi słowy równoważność nie powinna być ocenia na bazie innych informacji, czy dokumentów składanych dopiero na późniejszym etapie postępowania.

Kara umowna przy zobowiązaniu ubocznym

15/10/2021

r.pr. Dariusz Ziembiński

Zamawiający ma możliwość kształtowania treści stosunku prawnego, w tym także zakresu kar umownych, według własnego uznania, z tym jednak zastrzeżeniem, że narzucane przez zamawiającego warunki umowy muszą być zgodne z przepisami prawa powszechnie obowiązującego, o charakterze ius cogens. Obowiązkiem a nie przywilejem jest ukształtowanie treść stosunku prawnego w granicach określonych zgodnie z treścią art. 3531 kc oraz art. 5 kc.

Tak też należy postrzegać ukształtowanie umowy w obszarze kar umownych, które jest dodatkowym zastrzeżeniem umownym, wedle którego następuje naprawienie szkody wynikłej z niewykonania, lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego poprzez przez zapłatę określonej sumy pieniężnej. Kara umowna ma przecież charakter akcesoryjny w tym znaczeniu, że jej zastrzeżenie jest wiążące dla stron tylko wówczas, gdy związane są zobowiązaniem, którego niewykonania, względnie nienależytego wykonania, kara dotyczy.

Nieoczywiste zastosowanie nowej przesłanki umorzenia postępowania odwoławczego – zmiana praktyki przed KIO

12/10/2021

r.pr. Mateusz Pająk

W art. 568 pkt 2 ustawy Pzp, Ustawodawca przyznał Krajowej Izbie Odwoławczej nowe uprawnienie polegające na możliwości umorzenia postępowania odwoławczego w przypadku stwierdzenia, że dalsze postępowanie stało się z innej przyczyny zbędne lub niedopuszczalne. Przesłanka ma charakter otwarty, jej potencjalne zastosowanie może być bardzo szerokie, prowadzić też będzie do zmiany utrwalonych schematów stosowanych przed Krajową Izbą Odwoławczą.

 

W dotychczasowej praktyce, w sytuacji, gdy zamawiający po wniesieniu odwołania dokonał z własnej inicjatywy unieważnienia zaskarżonej czynności, odwołujący zmuszony był do cofnięcia zarzutów dotyczących tej czynności. Podtrzymywanie zarzutów wiązało się bowiem ze skierowaniem ich na rozprawę, a następnie oddaleniem z uwagi na brak substratu zaskarżenia. Należy przypomnieć, iż cofnięcie odwołania wiąże się z utratą 10% wpisu od odwołania.

Kiedy oświadczenie własne wykonawcy może zostać uznane za dowód należytego wykonania dostaw lub usług

28/09/2021

r. pr. Krzysztof Mikoda

Uchylone rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia 2 (tj. Dz.U. z 2020 r. poz. 1282) stwierdzało w  § 2 ust. 4 pkt 2, że wraz z wykazem dostaw lub usług zamawiający może żądać dowodów określających czy te dostawy lub usługi zostały wykonane lub są wykonywane należycie, przy czym dowodami, o których mowa, są referencje bądź inne dokumenty wystawione przez podmiot, na rzecz którego dostawy lub usługi były wykonywane, a w przypadku świadczeń okresowych lub ciągłych są wykonywane, a jeżeli z uzasadnionej przyczyny o obiektywnym charakterze wykonawca nie jest w stanie uzyskać tych dokumentów – oświadczenie wykonawcy. Aktualnie obowiązujące rozporządzenie Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 23 grudnia 2020 r. w sprawie podmiotowych środków dowodowych oraz innych dokumentów lub oświadczeń, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy (Dz.U. z 2020 r. poz. 2415) ujmuje rzecz dość podobnie, wskazując w § 9 ust. 1 pkt 2, że wraz z wykazem dostaw lub usług zamawiający może żądać dowodów określających, czy te dostawy lub usługi zostały wykonane lub są wykonywane należycie, przy czym dowodami, o których mowa, są referencje bądź inne dokumenty sporządzone przez podmiot, na rzecz którego dostawy lub usługi zostały wykonane, a w przypadku świadczeń powtarzających się lub ciągłych są wykonywane, a jeżeli wykonawca z przyczyn niezależnych od niego nie jest w stanie uzyskać tych dokumentów – oświadczenie wykonawcy. Zatem zarówno w poprzednim jak i w aktualnym stanie prawnym wykonawca może jako dowód potwierdzający należyte wykonanie (albo wykonywanie) dostaw lub usług przedstawić własne oświadczenie, jednak tylko i wyłącznie jeśli z uzasadnionej przyczyny o obiektywnym charakterze, czyli przyczyny niezależnej od niego, nie jest w stanie uzyskać referencji bądź innych dokumentów wystawionych (sporządzonych) przez podmiot, na rzecz którego dostawy lub usługi były (albo są) wykonywane.