Z ziemi włoskiej do Polski
Odmiennie niż w Polsce, we Włoszech polubowne rozwiązywanie sporów jest mocno ugruntowaną praktyką, w przypadku kontraktów realizowanych w ramach zamówień publicznych. Choć włoskie prawo zamówień publicznych osadzone jest na dokładnie tej samej dyrektywie co polskie PZP, to jednak we Włoszech ustawodawca wprost w odnośnej ustawie PZP przewidział trzy sposoby polubownego rozwiązywania sporów:
1) Ugoda (Accordo Bonario – z wł.), która zawierana jest przed Komitetem, składającym się z trzech ekspertów, powoływanym w przypadku, gdy cena umowna może wzrosnąć ze względu na roszczenia. Nowe prawo przewiduje jednego eksperta, wspólnie powoływanego przez Zamawiającego i Wykonawcę (lub przez Izbę Arbitrażową – Camera Arbitrale – z wł.) spośród pięciu ekspertów wymienionych przez Izbę Arbitrażową. Komitet lub ekspert wydają niewiążącą opinię w ciągu 90 dni.
Strony mają 45 dni na zaakceptowanie lub odrzucenie opinii.
2) Porozumienie (Transazione – z wł.): jest to bezpośrednie porozumienie pomiędzy Zamawiającym a Wykonawcą, podlegające uprzedniej opinii prawnej ze strony Prokuratora państwowego (rzadko stosowane).
3) Arbitraż – w tym przypadku powoływany jest panel arbitrażowy, składający się z trzech członków (ekspertów), mianowanych przez Izbę Arbitrażową: ekspertami takimi nie mogą zostać sędziowie ani prokuratorzy.