Z przepisu art. 90 ust. 1 ustawy prawo zamówień publicznych (Pzp) jednoznacznie wynika, że obowiązkiem zamawiającego badającego poziom cenowy ofert wykonawców jest nie tylko matematyczne zestawienie ceny końcowej z referencyjnymi wartościami, o których mowa w art. 90 ust. 1a Pzp (średnia arytmetyczna ofert, szacunkowa wartość zamówienia), ale również zbadanie ich istotnych elementów składowych. Zatem niezależnym zupełnie narzędziem przewidzianym obligatoryjnie dla zamawiającego, w sytuacji braku zmaterializowania się przesłanek wszczęcia obligatoryjnej procedury wyjaśniania poziomu cenowego, jest kontrola istotnych części składowych, które obiektywne mogą budzić wątpliwości.

Tak wiec nawet jeśli ceny poszczególnych ofert nie odbiegają istotnie od wartości szacunkowej zamówienia ani od średniej arytmetycznej cen oferowanych w postępowaniu, to zamiarem prawodawcy krajowego i Unijnego jest weryfikacja przez Zamawiającego składowych elementów rażąco niskich ofert, poprzez nałożenie na nie w tym celu obowiązku zażądania od kandydatów przedstawienia uzasadnienia koniecznego do wykazania, że oferty są poważne.

Innymi słowy nie można bez pogłębionej analizy akceptować ofert, gdzie istotne części składowe mają rażąco niski charakter, nawet gdy cena całkowita wydaje się być rynkowa.